رای داوری در چه مواردی باطل می‌شود؟
داوری روشی برای حل‌وفصل اختلافات است که توسط یک داور که با تراضی طرفین و یا توسط دادگاه انتخاب شده است، انجام می‌شود. اما آرای داوری در برخی موارد که در قانون مشخص شده، قابلیت اجرا ندارد و باطل است.
نهاد داوری که در قانون آیین دادرسی مدنی به آن پرداخته شده است و در فقه اسلامی به آن تحکیم می‌گویند، روشی برای حل‌وفصل خصوصی اختلافات است که توسط یک داور انجام می‌شود.
در اصطلاح حقوقی، «داوری» فنی است که هدف آن حل‌وفصل یک مساله مربوط به روابط میان دو یا چند شخص است به وسیله یک یا چند شخص دیگر به نام داور یا داوران که اختیارات خود را از یک قرارداد خصوصی می‌گیرند و بر اساس آن قرارداد رای می‌دهند بی‌آنکه دولت چنین وظیفه‌ای را به آنان محول کرده باشد.
به عبارت دیگر می‌توان گفت: داوری صرف‌نظر کردن افراد از مداخله مراجع رسمی در حل و فصل دعاوی مربوط به حقوق خاص خود و تسلیم شدن آنها به حکومت خصوصی اشخاصی است که از نظر معلومات و اطلاعات فنی یا شهرت به درستکاری و امانت مورد اعتماد طرفین آنها هستند.
داوری توافقی است بین طرفین منازعه برای نادیده گرفتن صلاحیت دولت در حل و فصل اختلافات.
قوانین و مقررات تعریف دقیقی از داوری ارائه نداده‌اند و آثار و احکام آن مورد توجه قرار گرفته است. صرفا بند الف ماده یک قانون داوری تجاری بین‌المللی مصوب ۱۳۷۶ به تعریف داوری پرداخته است. طبق این بند: داوری عبارت است از رفع اختلاف بین متداعیین در خارج از دادگاه به وسیله شخص یا اشخاص حقیقی یا حقوقی مرضی‌الطرفین و یا انتصابی است.
بر اساس ماده ۴۵۴ قانون آیین دادرسی مدنی، کلیه اشخاصی که اهلیت اقامه دعوا دارند می‌توانند با تراضی یکدیگر، منازعه و اختلاف خود را خواه در دادگاه‌ها طرح شده یا نشده باشد و در صورت طرح در هر مرحله‌ای از رسیدگی باشد، به داوری یک یا چند نفر ارجاع دهند.
متعاملین می‌توانند ضمن معامله ملزم شوند و یا به موجب قرارداد جداگانه تراضی کنند که در صورت بروز اختلاف بین آنان به داوری مراجعه کنند و نیز می‌توانند داور یا داوران خود را قبل یا بعد از بروز اختلاف تعیین کنند.
دو طرف در کلیه موارد رجوع به داور، می‌توانند انتخاب داور یا داوران را به شخص ثالث یا دادگاه واگذار کنند؛ بنابراین داور یا توسط طرفین قرارداد انتخاب می‌شود و یا توسط شخص ثالث و یا دادگاه.
بعد از تعیین داور یا داوران، طرفین حق عزل آنها را ندارند مگر با تراضی. اما به موجب قانون، رای داوری در برخی موارد باطل است و قابلیت اجرایی ندارد.
رای داوری در چه مواردی باطل می‌شود؟
بر اساس ماده ۴۸۹ قانون آیین دادرسی مدنی، رای داوری در موارد زیر باطل است و قابلیت اجرایی ندارد:
۱- رای صادره مخالف با قوانین موجد (ایجاد کننده) حق باشد.
۲- داور نسبت به مطلبی که موضوع داوری نبوده رای صادر کرده است.
۳- داور خارج از حدود اختیار خود رای صادر کرده باشد. در این صورت فقط آن قسمت از رای که خارج از اختیارات داور است ابطال می‌شود.
۴- رای داور پس از انقضای مدت داوری صادر و تسلیم شده باشد.
۵- رای داور با آنچه در دفتر املاک یا بین اصحاب دعوا در دفتر اسناد رسمی ثبت شده و دارای اعتبار قانونی است مخالف باشد.
۶- رای به وسیله داورانی صادر شده که مجاز به صدور رای نبوده‌اند.
۷- قرارداد رجوع به داوری بی‌اعتبار بوده باشد.
انتهای پیام/
ارسال دیدگاه
دیدگاهتان را بنویسید
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *